Muzej savremene umjetnosti Republike Srpske predstavlja novi izložbeni projekat pod nazivom „Rekonstrukcija“, koji je rezultat zajedničkog rada četvoro kustosa, a osmišljen je sa ciljem da pruži različita viđenja savremene umjetničke scene u Republici Srpskoj i tako istakne njenu heterogenost.
Posmatranjem i analizom savremene scene u Republici Srpskoj uočena je znatna brojnost umjetničkih pojava i stvaralaca, kao i izrazita raznovrsnost njihovih interesovanja, koje je nemoguće obuhvatiti u okviru jedne izložbe. U situaciji opšte izolovanosti izazvane pandemijom COVID-19, kustoski tim Muzeja savremene umjetnosti Republike Srpske okrenuo se analizi lokalne umjetničke scene i njenim aktivnostima u prethodnom periodu, koji je posebno aktuelizovan u situaciji opšte pandemije. Zbog toga je primijenjen metodološki pristup koji podrazumijeva kustoski odabir i problematizovanje pojedinačnih tematskih segmenata, koji, međusobno povezani, funkcionišu kao koherentna značenjska cjelina. Izdvojene su četiri dominantne teme koje su prisutne i aktuelne i u globalnom kontekstu, čime se pruža uvid u to kako se jedna lokalna scena razvija u odnosu na umjetničke tokove u svijetu. To su progres, revolt, migracije i autorefleksije, koje odabrani umjetnici obrađuju primjenom različitih umjetničkih medija, postupaka i strategija.
Izložba „Rekonstrukcija“ donosi četiri moguća pogleda, tj., simbolički, četiri faze koje problematizuju i kontekstualizuju savremene umjetničke prakse koje se pojavljuju na našem prostoru, otvarajući mogućnosti za dalja istraživanja i nove zaključke. Naslov izložbe direktno upućuje i na rekonstrukciju u kojoj se institucija trenutno nalazi, povezujući na taj način želju za promjenom i napretkom, simbolički predstavljajući novi metodološki model koji analitički ispituje određene teme i pojave na savremenoj umjetničkoj sceni kao i načine njihovog povezivanja sa novim muezološkim koncepcijama. Autori koncepta izložbe su više kustoskinje Lana Pavlović i Žana Vukičević, i kustosi Maša Čavić i Mladen Banjac.
Izložba obuhvata radove 22 umjetnika koji su svojim formiranjem ili trenutnim djelovanjem vezani za savremenu scenu Republike Srpske, a to su: Nada Arnaut, Aleksandar Bajunović, Viktorija Banda, Igor Bošnjak, Mladen Bundalo, Dragana Vidljinović, Dragana Grašar, Milena Ivić, Nikola Kekerović, Ninoslav Kovačević, Nina Komel, Aleksandra Kuzmanović, Vesna Majstorović, Nenad Malešević, Miodrag Manojlović, Radenko Milak, Mladen Miljanović, Aleksandar Milošević, Renato Rakić, Vojislav Ritan, Diana Todić i Glorija Tubak.
Poseban akcenat stavljen je na mlade stvaraoce koji prvi put dobijaju priliku da se predstave u okviru grupnih muzejskih izložbi i time budu pozicionirani kao aktivni činioci umjetničke scene, a u odnosu prema djelima već afirmisanih autora sa razvijenim internacionalnim karijerama.
Ovako osmišljen projekat, sačinjen od četiri cjeline, teži promociji putem gostovanja pojedinih faza u galerijama, muzejima i kulturnim centrima širom Republike Srpske te u referentnim institucijama u regionu u formi cjeline ili u vidu pojedinačnih segmenata kao zasebna izložba.
Kustoski koncepti:
FAZA 1/ PROGRES
„Ova cjelina se u potpunosti osvrće na stvaralaštvo najmlađe generacije lokalnih umjetnika, takozvane Generacije Z (Aleksandra Kuzmanović, Aleksandar Bajunović, Aleksandar Milošević, Dragana Grašar i Glorija Tubak).
Ovaj segment izložbe istražuje odnos najmlađe generacije umjetnika prema aktuelnim društvenim i globalnim tekovinama, izražene u klasičnoj formi slikarstva kao najprepoznatljivijem umjetničkom medijumu. Cilj je ne samo pokazati poglede mladih autora nego i napraviti komparaciju sa istorijsko-umjetničkim tekovinama i pojavama nastalim u sličnim uslovima kakve nalazimo na sceni u kojoj mladi autori stvaraju. Komunikacija između mlađih i starijih umjetnika je sekundaran segment, koji je takođe zanimljiv i važan za metodološko proučavanje scene jer nudi naznake budućeg razvoja scene.“
Mladen Banjac
FAZA 2/ REVOLT
„U okviru tematske cjeline pod nazivom „Revolt“ biće predstavljena djela umjetnika Milene Ivić, Diane Todić, Dragane Vidljinović, Nikole Kekerovića, Ninoslava Kovačevića i Renata Rakića, koji zastupaju aktivistički stav i nastoje da ukažu na patogene faktore u društvu. Cilj je pokazati načine na koje mladi umjetnici koriste svoj talenat i kreativnost kako bi uticali na mišljenje javnosti. Odabrana djela bave se različitim temama u oblasti društvenog aktivizma, kao što je položaj pojedinca u društvu i odnos društva prema pojedincu, zatim odnos prema intelektualnoj svojini i kulturnom nasljeđu, pa sve do kritike lokalnog mentaliteta.“
Maša Čavić
FAZA 3/ MIGRACIJE
„U okviru segmenta „Migracije“ odabrala sam djela umjetnika Radenka Milaka, Mladena Miljanovića, Igora Bošnjaka, Nine Komel i Mladena Bundala, koji se bave različitim iskustvima dislociranja, izmještenosti i nepripadanja. Bilo da je riječ o migracijama kao posljedici rata devedesetih godina, evropskoj migrantskoj krizi ili ekonomskim migracijama kao aktuelnom društvenom fenomenu u BiH, ove autore objedinjuje potreba za reagovanjem na nestabilnost, nepredvidivost i promjenljivost savremenog svijeta.“
Žana Vukičević
FAZA 4/ AUTOREFLEKSIJA
„Pored zastupljenih raznovrsnih tema, na savremenoj lokalnoj sceni bilo je značajno izdvojiti i umjetnike koji se bave autorefleksijom i različitim senzibilnim pozicijama koje ih određuju (Nada Arnaut, Viktorija Banda, Vojislav Ritan, Miodrag Manojlović, Nenad Malešević i Vesna Majstorović).
Ovi autori preispituju prirodu unutrašnjeg istinskog selfa različitim metodama kao što su autoportreti – fotografije predstavljene putem društvenih mreža, fotografisanje neočekivanih fragmenata i kadrova, poniranje u sjećanja i nesvjesno, pravljenje veze između autora i posmatrača, kao i autora i prirode.“
Lana Pavlović